امیرالمومنین علیه السلام در خطبه 216 نهج البلاغه، بحثی کلی در مورد حقوق می کنند و می فرمایند: «حقوق همواره طرفینی است. از جمله حقوق الهی حقوقی است که برای مردم بر مردم قرار داده است، آنها را چنان وضع کرده که هر حقی در برابر حقی دیگر قرار می گیرد، هر حقی به نفع یک فرد و یا یک جمعیت موجب حقی دیگر است که آنها را متعهد می کند. هر حقی آنگاه الزام آور می گردد که دیگری هم وظیفه خود را در مورد حقوقی که بر عهده دارد انجام دهد.» پس از آن چنین به سخن ادامه می دهد: «و اعظم ما افترض سبحانه من تلک الحقوق حق الوالی علی الرعیه، و حق الرعیه علی الوالی، فریضه فرضها الله سبحانه لکل علی کل، فجعلها نظاما لالفتهم، و عزا لدینهم، فلیست تصلح الرعیه الا بصلاح الولاة، ولا تصلح الولاة الا باستقامه الرعیه، فاذا ادت الرعیه الی الوالی حقه، وادی الوالی الیها الرعیه حقها عز الحق بینهم، و قامت مناهج الدین، و اعتدلت معالم العدل، و جرت علی اذلالها السنن، فصلح بذلک الزمان، و طمع فی بقاء الدوله، و یئست مطامع الاعداء؛ بزرگ ترین حق از این حقوق که خدای سبحان قرار داده حق فرمانروا بر رعیت و حق رعیت بر فرمانروا است، حق واجبی که خدای سبحان برای هر یک بر دیگری واجب نموده و رعایت این حقوق را مایه نظام الفت و عزت دین آن ها ساخته، از این رو نه افراد رعیت بدون درستی و خوش رفتاری فرمانروایان سامان می یابند و نه فرمانروایان بدون استقامت و پای مردی رعیت موفق به اجرای امور می شوند. پس هرگاه رعیت حق فرمانروا را گزارد و فرمانروا نیز حق رعیت را داد، حق میان آن ها عزت یابد و برنامه های دین عملی شود و نشانه های عدالت برپا گردد و سنت ها بر مجرای خود راه افتد، در نتیجه زمانه رو به صلاح و خوشی گذارد و امید به پایندگی دولت رود و طمع دشمنان به یاس و نومیدی مبدل گردد».
بار دیگر خداوند متعال توفیقی دوباره به ما بخشیدند و منت نهادن تا دگر بار سخنان گوهر بار امام ولایت مدارمان را بشنویم تا انشاءالله سر مشق یک سال دیگر از عمرمان قرار دهیم.
فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی بنا به سخنان مقام معظم رهبری امام خامنه ای(مد ظله العالی) پنج وهله دارد که عبارتند از:
-انقلاب اسلامی(حرکت انقلابی)
-نظام اسلامی(جمهوری اسلامی)
-دولت اسلامی(مجموعه نهاد های حکومتی)
-جامعه/کشور اسلامی(آرمان های محقق شده)
-امت اسلامی(فراگیر شدن فرهنگ اسلامی بر فضای عمومی بشر)
که طبق سخن صریح مقام عظمای ولایت در حال حاضر ما امروز در مرحله دولت اسلامی قرار داریم که این مهم مشکل تر از مراحل قبلی است.
اگر نگاهی به تاکیدات مقام معظم رهبری از سال های شصت و نه تا به الان و نام گذاری های امام خامنه ای در این سال ها بیندازیم، یک سیر کلی را متوجه می شویم که با سرمشق قراردادن آنها می توانیم به اهداف انقلاب اسلامی نیز برسیم.
سال های شصت و نه تا هفتاد و هفت نام گذاری نشده بودند، اما مقام معظم رهبری بر کلید واژه هایی بسیار تاکید داشتند. مثلا تاکید ایشان بر عدالت اجتماعی، در سال هفتادو دو وجدان کاری، انضباط اجتماعی در هفتاد و سه، انضباط اقتصادی و مالی و مقابله با ریخت و پاش و افراط و اسراف در سال هفتاد و چهار، مبارزه با اسراف و زیاده روی و نابود کردن اموال عمومی و شخصی و در سال هفتاد و پنج عزم عمومی در مقابله با اسراف، در سال هفتاد و شش صرفه جویی، در سال هفتاد و هفت تلاش ایشان برای القای اهمیت گذار از مرحله دولت اسلامی از مجرای انضباط اقتصادی دولت. زیرا د خلال این سالها دولت به گونه ای عمل کرد که هدف پیش رویش فقط توسعه بود. توسعه ای که بدون پیشرفت و بدون داشتن هدف متعالی اسلامی برای رسیدن مردم به سعادت حقیقی باشد، یعنی نگاهی کاملا غربی و هدف وسیله را توجیه میکند گونه.
به طور کلی از سال های شصت و نه تا هفتاد و هفت: تمرکز بر اصلاح اقتصادی دولت اسلامی
سال‌های 1378، 1379، 1381 و 1385؛ الگوآفرینی سیاسی و اجتماعی
سال های هشتاد و دو ، هشتاد و سه؛تمرکز بر جلوگیری از انحراف( با دولت اصلاحات مصادف شده بود)
سال های هشتاد(اقتدار ملی و اشتغال آفرینی)، هشتادوچهار(همبستگی ملی و مشارکت عمومی) ، نود و دو(حماسه ساسی و حماسه اقتصادی)؛ تاکید بر اهمیت مشارکت
سال‌های 1386-1393؛ فراهم شدن زمینه تحقق دولت اسلامی
حال بعد از گفتن این مقدمات و مسیر کلی هدفمند این تاکیدات و نام گذاری ها چرا سال نود و چهار سال دولت و ملت همدلی و همزبانی؟
رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود شرط به کارگیری ظرفیت ها و تحقق آرزوها را همدلی و همکاری صمیمانه بیشتر میان دولد و ملت دانستند و لازمه شکل گیری این همکاری و همدلی، اعتماد متقابل بیان فرمودند.
نام گذاری سال نود و چهار دولت و ملت، همدلی و همزبانی در راستای تحقق سومین مرحله تمدن سازی اسلامی یعنی دولت اسلامی است.حال باید ببینیم این مهم اهمیتش چقدر است و چرا تبدیل به یک دغدغه شده است؟
پر واضح است که اگر در یک جامعه دولت و ملت به یکدیگر اعتماد کنند و مثل دو دوست هیچ گونه پنهان کاری در زمینه های سرنوشت ساز از یکدیگر نداشته باشند، آن جامعه با سرعت هر چه تمام تر مسیر آبادانی و شکوفایی و خودکفایی را طی میکند. در جامعه ای که جو عدم اعتماد دولت و ملت حاکم باشد، بیشتر نیروی دو طرف به جای آبادانی و شکوفایی جامعه، صرف عیب جویی از یکدیگر و مقابله با یکدیگر می شود.
این بی اعتمادی باعث اختلافات جناحی و گروهی میگردد و رشد و پیشرفت در همه عرصه ها را با مشکل مواجه میکند.
برادران ما در دولت باید به این توجه داشته باشند که به جای تلاش در جهت اعتماد سازی با کشور های بیگانه باید ابتدا جو اعتماد و برادری را در داخل ترویج دهند.
دولت و ملت باید از نظر طبقات اقتصادی و فرهنگی هم سطح یکدیگر باشند جایگاه برابری داشته باشند. این سخن مقام معظم رهبری در سال نود و چهار در زمینه همدلی و همزبانی دولت و ملت بی سابقه نیست.
ایشان بارها در بیانات مختلف به این مهم تاکید داشتند:
"آنچه که من به مردم عزیزمان در این خطبه عرض میکنم، این است که بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازی است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازی هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادی نگاه کند؛ عیوب خود را با روشنی و دقّت ببیند و سعی در برطرف کردن آنها داشته باشد. این از عهده خود ما برمیآید و این تکلیفی بر دوش ماست.
به مردم عرض میکنم: به هم رحم کنید تا خدای متعال به شما رحم کند. کسانی که دستشان باز است، دست تعدّی به سمت منافع و مصالح دیگران دراز نکنند. کسانی که زرنگی و هوش و امکانات و قدرت و مسؤولیت و تواناییهای گوناگون فردی و اجتماعی دارند، از این تواناییها در راه تعدّی به دیگران استفاده نکنند. خود را بنده خدا بدانیم؛ در مقابل بقیه بندگان خدا، خود را موظّف به همراهی، احسان، نیکی و رعایت انصاف بدانیم؛ آنگاه باران رحمت و فضل خدا بر سر ما خواهد بارید؛ ما را شستشو خواهد داد و برکات خود را بر ما نازل خواهد کرد. البته این وظیفه همه است؛ ولی کسانی که در جامعه تمکّن و قدرت و مقام و ثروت و نفوذ کلمه‌ای در میان مردم دارند، بیش از دیگران در مقابل این بار سنگین - بار خودسازی و محدود کردن قوای خود از تجاوز به دیگران مسیولند."
بیانات در دیدار با کارگزاران نظام بیست و پنج آذر هشتاد
"
مصونیّت کشور، وابسته‌ی به حضور مردم است؛ کم شدن فشارهای دشمنان، وابسته‌ی به حضور مردم است، وابسته‌ی به اتّحاد و انسجام مردم با نظام و با دستگاه جمهوری اسلامی و حسّ اعتماد متقابل بین مردم و مسئولین است. این حسّ باید روزبه‌روز تقویت بشود."
بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم بیست و دو خرداد نود و دو
باید این را مورد توجه قرار دهیم که همدلی و همزبانی، بی تفاوتی و بستن دهان منتقدین و انتظار عدم وجود اختلاف سلیقه نیست.
متاسفانه دولت یازدهم در زمینه نا محرم شناختن مردم در زمینه توافق نامه ها و فساد های اخیر مالی و... این بی اعتمادی را شکل داده است(با اظهار تاسف شروع جو بی اعتمادی از سوی دولت زده شد.)، و شکافی بین دولت و ملت به وجود آمده است. که باید جو اعتماد سازی در کشور تقویت گردد، که این اعتماد سازی تحقق نمیگردد جز با:
-کنار گذاشتن مسیولان بی دغدغه و عدم پایبند به اصول اسلام و انقلاب از سطوح بالای تصمیم گیری سیاسی، اقتصادی و فرهنگی
-گزارش صادقانه دولت به مردم
-مشورت گرفتن صادقانه با مردم
-احسان و نیکی به مردم در همه زمینه ها
-تلاش در جهت هدایت فرهنگی مردم
-رعایت کامل حقوق متقابل دولت و مردم بر اساس قرآن و سنت
به نظر نگارنده در دولت اسلامی، دولت باید تلاش در جهت پیاده سازی اصول انقلاب کند و مردم هم باید علاوه بر حمایت از دولت در جهت اصول انقلاب، باید از مسیولین دولتی این اصول را مطالبه گری کنند و جلو انحراف های احتمالی را بگیرند. انشاءالله با سرمشق قرار دادن این سخنان گرانبها مقام عظمای ولایت وهله دولت اسلامی از فرآیند پنج گانه انقلاب اسلامی را زیر سایه مهدی موعود با موفقیت بگذرانیم و به هدف اصیل انقلاب یعنی تمدن سازی اسلامی در جهان برسیم.
